Situación nutricional de las mujeres indígenas Rama de la Costa Caribe Sur de Nicaragua.
En la población femenina de la etnia Rama de la Costa Caribe Sur de Nicaragua, es común observar mujeres adultas con apariencia de sobrepeso u obesidad. Sin embargo, se carecía de estudios que nos acercaran a su real estado nutricional, a fin de tomar acciones pertinentes y revertir y/o mejorar,...
Autor Principal: | Rivas Suazo, Enoc Geremias |
---|---|
Formato: | Artículo |
Idioma: | Español |
Publicado: |
Bluefields Indian and Caribbean University
2022
|
Materias: | |
Acceso en línea: |
http://repositorio.bicu.edu.ni/1264/ http://repositorio.bicu.edu.ni/1264/ http://repositorio.bicu.edu.ni/1264/ http://repositorio.bicu.edu.ni/1264/4/Situaci%C3%B3n%20nutricional%20de%20las%20mujeres%20ind%C3%ADgenas%20Rama%20de%20la%20Costa%20Caribe%20Sur.pdf |
Sumario: |
En la población femenina de la etnia Rama de la Costa Caribe Sur de Nicaragua, es común observar
mujeres adultas con apariencia de sobrepeso u obesidad. Sin embargo, se carecía de estudios que
nos acercaran a su real estado nutricional, a fin de tomar acciones pertinentes y revertir y/o mejorar,
la inadecuada nutrición por exceso o deficiencia alimentaria. El objetivo fue describir los hábitos
alimenticios, las actividades físicas y los estilos de vida, relacionándolo con el estado nutricional
de mujeres entre los 20-59 años. Se aplicaron encuestas a 56 participantes, recogieron información
alimenticia y ejercitación, se realizó la toma de peso (kilogramo) y talla (metros), para calcular el
índice de masa corporal. Los resultados muestran que el 2% de la población presenta bajo peso,
29% están en sobrepeso y 43% presentan algún grado de obesidad, lo cual está relacionado al tipo
de alimentación basada predominantemente en pescados, mariscos, tubérculos, granos, cereales,
grasas y frituras con dieta pobre en consumo de frutas y verduras, lo cual también está relacionado
a la falta de actividades físicas. Únicamente el 29% de la población realiza actividades físicas. Los
resultados de este estudio, plantean la necesidad de desarrollar programas que contribuyan a
mejorar el estado de nutrición en la comunidad, que como consecuencia disminuya el riesgo de
padecer enfermedades crónicas.
Palabras claves: Obesidad, sobrepeso, hábito alimentario, enfermedades.
ABSTRACT
In the female population of the Rama ethnic group of the South Caribbean Coast of Nicaragua, it
is common to observe adult women who appear overweight or obese. However, there was a lack
of studies that would bring us closer to their real nutritional status, in order to take pertinent actions
and reverse and/or improve inadequate nutrition due to food excess or deficiency. The objective
was to describe eating habits, physical activities and lifestyles, relating them to the nutritional status
of women between 20-59 years of age. Surveys were applied to 56 participants, food and exercise
information was collected, weight (kilogram) and height (meters) were taken, to calculate the body
mass index. The results show that 2% of the population is underweight, 29% is overweight and
43% has some degree of obesity, which is related to the type of diet based predominantly on fish, shellfish, tubers, grains, cereals., fats and fried foods with a diet poor in consumption of fruits and
vegetables, which is also related to the lack of physical activity. Only 29% of the population
performs physical activities. The results of this study raise the need to develop programs that
contribute to improving the nutritional status in the community, which as a consequence reduces
the risk of suffering from chronic diseases.
Keywords: Obesity, overweight, eating habits, diseases.
BILA PRAHNIRA
Tawan mairinka nani Rama kiamka kabu waupasa unra iwi nani ba Nicaragua bilara, kaikisa marin
almuk nani ba ai paunka kasak uli bangwisa apia kaka batana sa. Ban sakuna kaikisa skul dimaia
trabil taka ba mihta ai wina tara dia pitka kaia ba kat waras sa, baku mika tankira ai wina tara ba
wark aitani kat daukras mihta kli aima walara ai wina tara ba yamni brin kaia, aitani kat ai pata
nani piras apia kaka sip apia taka ba mihta. Naha bapanka kau pali ba plun piaia daukanka natka
nani ba marikaia, wina tara wark ka nani bara iwanka natka nani wilkanka dauki mairin nani 20-
59 mani bri nani ra wina tara yamni brin kaia dukiara. Baku sin upla nani 56 ra makabi walan, sturi
nani wahban plun pain paia dukiara bara baku sin laki kaikan, paunka nani sin alkan bara yarika
sin, baku natkara wina tara paunka ba laki kaikan kaia mata. Naha daukanka ba marikisa 2% tawan
uplika nani ba ai paunka mayara sa, bara 29% ba paun purara brisa bara baku sin 43% ba marikisa
batana natka satka kum bisa, baha ba wilkanka kum daukisa plun pin natka nani bri ba wina, kau
pali ba inska pi wina, wasi satka nani, tama nani, plun ma nani, cereal, plun batana yabi nani ba
bara biawaia satka pata nani dus ma nani, verdura wi ba sin, kan baha marikisa ai wina tara ra wark
uba daukras taka mihta. Kau pali ba 29% baman tawan uplica nani ai wina tara warkka daukisa
(ejercicio wi ba). Naha laki kaikan kara marikanka pawanka nitka nani marikisa baku natkara sip
kabia tawan ra iwi uplika nani ai wina tara kau yamni bri kaia, kau pali ba yarka siknis nani ba kau
mayara iwi wan kaia ba mata.
Bak sakan bila nani: Batana, Paun ka purara, Plun pira natka nani, Siknis satka nani. |
---|