Situación nutricional de las mujeres indígenas Rama de la Costa Caribe Sur de Nicaragua.

En la población femenina de la etnia Rama de la Costa Caribe Sur de Nicaragua, es común observar mujeres adultas con apariencia de sobrepeso u obesidad. Sin embargo, se carecía de estudios que nos acercaran a su real estado nutricional, a fin de tomar acciones pertinentes y revertir y/o mejorar,...

Descripción completa

Autor Principal: Rivas Suazo, Enoc Geremias
Formato: Artículo
Idioma: Español
Publicado: Bluefields Indian and Caribbean University 2022
Materias:
Acceso en línea: http://repositorio.bicu.edu.ni/1264/
http://repositorio.bicu.edu.ni/1264/
http://repositorio.bicu.edu.ni/1264/
http://repositorio.bicu.edu.ni/1264/4/Situaci%C3%B3n%20nutricional%20de%20las%20mujeres%20ind%C3%ADgenas%20Rama%20de%20la%20Costa%20Caribe%20Sur.pdf
Sumario: En la población femenina de la etnia Rama de la Costa Caribe Sur de Nicaragua, es común observar mujeres adultas con apariencia de sobrepeso u obesidad. Sin embargo, se carecía de estudios que nos acercaran a su real estado nutricional, a fin de tomar acciones pertinentes y revertir y/o mejorar, la inadecuada nutrición por exceso o deficiencia alimentaria. El objetivo fue describir los hábitos alimenticios, las actividades físicas y los estilos de vida, relacionándolo con el estado nutricional de mujeres entre los 20-59 años. Se aplicaron encuestas a 56 participantes, recogieron información alimenticia y ejercitación, se realizó la toma de peso (kilogramo) y talla (metros), para calcular el índice de masa corporal. Los resultados muestran que el 2% de la población presenta bajo peso, 29% están en sobrepeso y 43% presentan algún grado de obesidad, lo cual está relacionado al tipo de alimentación basada predominantemente en pescados, mariscos, tubérculos, granos, cereales, grasas y frituras con dieta pobre en consumo de frutas y verduras, lo cual también está relacionado a la falta de actividades físicas. Únicamente el 29% de la población realiza actividades físicas. Los resultados de este estudio, plantean la necesidad de desarrollar programas que contribuyan a mejorar el estado de nutrición en la comunidad, que como consecuencia disminuya el riesgo de padecer enfermedades crónicas. Palabras claves: Obesidad, sobrepeso, hábito alimentario, enfermedades. ABSTRACT In the female population of the Rama ethnic group of the South Caribbean Coast of Nicaragua, it is common to observe adult women who appear overweight or obese. However, there was a lack of studies that would bring us closer to their real nutritional status, in order to take pertinent actions and reverse and/or improve inadequate nutrition due to food excess or deficiency. The objective was to describe eating habits, physical activities and lifestyles, relating them to the nutritional status of women between 20-59 years of age. Surveys were applied to 56 participants, food and exercise information was collected, weight (kilogram) and height (meters) were taken, to calculate the body mass index. The results show that 2% of the population is underweight, 29% is overweight and 43% has some degree of obesity, which is related to the type of diet based predominantly on fish, shellfish, tubers, grains, cereals., fats and fried foods with a diet poor in consumption of fruits and vegetables, which is also related to the lack of physical activity. Only 29% of the population performs physical activities. The results of this study raise the need to develop programs that contribute to improving the nutritional status in the community, which as a consequence reduces the risk of suffering from chronic diseases. Keywords: Obesity, overweight, eating habits, diseases. BILA PRAHNIRA Tawan mairinka nani Rama kiamka kabu waupasa unra iwi nani ba Nicaragua bilara, kaikisa marin almuk nani ba ai paunka kasak uli bangwisa apia kaka batana sa. Ban sakuna kaikisa skul dimaia trabil taka ba mihta ai wina tara dia pitka kaia ba kat waras sa, baku mika tankira ai wina tara ba wark aitani kat daukras mihta kli aima walara ai wina tara ba yamni brin kaia, aitani kat ai pata nani piras apia kaka sip apia taka ba mihta. Naha bapanka kau pali ba plun piaia daukanka natka nani ba marikaia, wina tara wark ka nani bara iwanka natka nani wilkanka dauki mairin nani 20- 59 mani bri nani ra wina tara yamni brin kaia dukiara. Baku sin upla nani 56 ra makabi walan, sturi nani wahban plun pain paia dukiara bara baku sin laki kaikan, paunka nani sin alkan bara yarika sin, baku natkara wina tara paunka ba laki kaikan kaia mata. Naha daukanka ba marikisa 2% tawan uplika nani ba ai paunka mayara sa, bara 29% ba paun purara brisa bara baku sin 43% ba marikisa batana natka satka kum bisa, baha ba wilkanka kum daukisa plun pin natka nani bri ba wina, kau pali ba inska pi wina, wasi satka nani, tama nani, plun ma nani, cereal, plun batana yabi nani ba bara biawaia satka pata nani dus ma nani, verdura wi ba sin, kan baha marikisa ai wina tara ra wark uba daukras taka mihta. Kau pali ba 29% baman tawan uplica nani ai wina tara warkka daukisa (ejercicio wi ba). Naha laki kaikan kara marikanka pawanka nitka nani marikisa baku natkara sip kabia tawan ra iwi uplika nani ai wina tara kau yamni bri kaia, kau pali ba yarka siknis nani ba kau mayara iwi wan kaia ba mata. Bak sakan bila nani: Batana, Paun ka purara, Plun pira natka nani, Siknis satka nani.